Bel fıtığı, tıbbi adıyla lomber disk hernisi, omurganın bel bölgesinde bulunan disklerin yerinden kayması veya yırtılması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu diskler, omurlar arasında yer alır ve omurganın hareketini ve esnekliğini sağlar. Disklerin yapısında bulunan yumuşak jelimsi madde dışarı çıktığında sinir köklerine baskı yapar ve bu durum ağrıya neden olur.

Bel Fıtığı Neden Olur?

Bel fıtığı, omurganın bel bölgesinde yer alan disklerin çeşitli sebeplerle zarar görmesi sonucu ortaya çıkar. Bu durum, omurilikteki sinir köklerine baskı yaparak ağrıya ve hareket kısıtlılığına yol açar. Bel fıtığının nedenleri genellikle aşağıdaki başlıklar altında incelenir:

• Yaşlanma

Diskler zamanla aşınır ve esnekliğini kaybeder. Bu durum, disklerin daha kolay yırtılmasına neden olabilir.

• Ani ve Yanlış Hareketler

Aniden yapılan yanlış hareketler, beldeki disklerin yerinden oynamasına yol açabilir.

• Ağır Kaldırma

Ağır cisimleri yanlış teknikle kaldırmak fıtık oluşumuna neden olabilir.

• Obezite

Aşırı kilo, diskler üzerinde fazladan baskı oluşturarak hasara yol açar.

• Duruş Bozuklukları

Yanlış duruş alışkanlıkları zamanla disk deformasyonuna neden olabilir.

• Genetik Faktörler

Ailede bel fıtığı geçmişi olan bireylerde risk daha fazladır.

• Travma ve Yaralanmalar

Kaza, düşme veya spor yaralanmaları sonucu disk hasarı meydana gelebilir.

• Sedanter Yaşam Tarzı

Hareketsizlik, bel kaslarını zayıflatır ve omurgayı destekleyemez hale getirir.

Bel Fıtığı Belirtileri Nelerdir?

• Bel ve Bacak Ağrısı

Kalça ve bacaklara yayılan ağrı en sık görülen belirtidir.

• Uyuşma ve Karıncalanma

Sinir sıkışmasına bağlı olarak uyuşma hissi oluşabilir.

• Kas Güçsüzlüğü

Ayakta durma, yürüme gibi eylemlerde zayıflık ve kontrol kaybı yaşanabilir.

• Hareket Kısıtlılığı

Omurganın hareket kabiliyeti azalır.

• Refleks Kaybı

Sinir köklerinin etkilenmesi reflekslerin azalmasına neden olabilir.

• İdrar ve Bağırsak Problemleri

İleri vakalarda acil müdahale gerektiren bu durumlar da görülebilir.

Bel Fıtığı Nasıl Teşhis Edilir?

Tıbbi Geçmiş ve Fiziksel Muayene: Doktor, hastanın şikayetlerini değerlendirerek refleks ve duyu kontrolleri yapar.

Görüntüleme Yöntemleri:

• MR: Disk hasarlarını ve sinir sıkışmasını net gösterir.
• BT: Kemik ve disk yapılarının değerlendirilmesinde kullanılır.
• Röntgen: Omurganın genel yapısını gösterir ancak diskleri tam olarak göstermez.
• Diskografi: Problemli diskin belirlenmesinde kullanılır.

EMG ve Sinir İletim Testleri: Sinir sıkışmasının yeri ve derecesini tespit eder.

Bel Fıtığında Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

İlaç Tedavisi:

• Ağrı Kesiciler:

NSAID ve asetaminofen türü ilaçlar.

• Kas Gevşeticiler:

Spazmı azaltmak için kullanılır.

• Kortikosteroidler:

İltihabı azaltmak için verilir.

Fizik Tedavi:

Özel egzersiz programları ile kaslar güçlendirilir, esneklik artırılır.

Egzersiz ve Manuel Terapi:

Germe, güçlendirme ve manuel terapi ile ağrı azaltılır.

Epidural Steroid Enjeksiyonu:

Sinir kökü çevresine uygulanan steroid, ağrıyı azaltır.

Cerrahi Müdahale:

Diskektomi:

Fıtıklaşmış disk parçasının çıkarılması.

Laminektomi:

Omur kanalının genişletilmesi.

Mikrodiskektomi:

Minimal invaziv cerrahi yöntem.

Alternatif Tedaviler:

Akupunktur:

Ağrıyı hafifletmek için kullanılır.

Masaj Terapisi:

Kasları gevşetir ve dolaşımı artırır.

Bel Fıtığına Ne İyi Gelir?

Ağrı Kesiciler

NSAID’ler ağrıyı azaltmakta etkilidir.

Kas Gevşeticiler

Kaslardaki spazmı giderir.

Sıcak ve Soğuk Uygulamalar

• Soğuk: İlk 48 saat içinde uygulanır, iltihabı azaltır.
• Sıcak: Kasları gevşetir, kan akışını artırır.

Yaşam Tarzı Değişiklikleri

• Sağlıklı kilo: Omurgaya olan baskıyı azaltır.
• Ergonomik duruş: Doğru duruş teknikleri omurgayı korur.
• Düzenli egzersiz: Kas gücünü artırır, omurgayı destekler.

Bel Fıtığı En Çok Kimlerde Görülür?

• Yaşlı Bireyler

Disk elastikiyeti azalır, fıtık riski artar.

• Ailesinde Bel Fıtığı Olanlar

Genetik yatkınlık riski artırır.

• Ağır Fiziksel İşlerde Çalışanlar

Disklere aşırı yük binmesi fıtık riskini artırır.

• Hareketsiz Yaşam Sürdürenler

Kötü postür ve zayıf kaslar fıtık riskini artırır.

• Obezite Sorunu Olanlar

Fazla kilo disklerde deformasyon yaratır.

• Sigara İçenler

Kan akışı azalır, disk beslenmesi bozulur.

• Duruş Bozukluğu Olanlar

Yanlış oturma ve ayakta durma fıtık riskini artırır.

• Spor Yaralanmaları Yaşayanlar

Özellikle ağırlık sporlarında ani hareketler fıtıkla sonuçlanabilir.